FME neemt deel aan een brede coalitie ‘Actieteam Netcapaciteit’ van 14 partijen – ondernemers, overheden en netbeheerders – met als doel structurele oplossingen te realiseren voor de huidige knelpunten op het elektriciteitsnet. Dat is noodzakelijk, omdat zonder elektrificatie de industrie niet grootschalig kan overschakelen van fossiele brandstoffen naar duurzame energie. Dit ‘Actieteam Netcapaciteit’, vraagt minister Jetten voor Klimaat en Energie om een aantal wettelijke aanpassingen en een stimuleringsprogramma voor innovatieve oplossingen. Hiervoor is € 200 miljoen per jaar nodig uit de nieuwe middelen voor klimaatbeleid.
Bezorgd
Nederland investeert nu al jaarlijks gemiddeld circa € 3 miljard in het elektriciteitsnet om zon- en windparken te kunnen aansluiten en elektrificatie van bedrijven mogelijk te maken. FME maakt zich zorgen dat veel bedrijven en projecten in de bouw moeten wachten op een aansluiting op het net als gevolg van schaarste op het elektriciteitsnet. De andere zorgen van FME zijn de grote tekorten aan technici en de lange realisatietermijnen en complexe regelgeving. Dit belemmert snelle verzwaring en aanpassing van het net.
“FME maakt zich zorgen dat veel bedrijven en projecten in de bouw moeten wachten op een aansluiting op het net als gevolg van schaarste op het elektriciteitsnet.”
Als hier geen oplossingen voor komen, kunnen veel grote zon- en windparken niet aangesloten worden. Leveren zonnepanelen van burgers en bedrijven niet terug aan het net en hebben warmtepompen geen toegevoegde waarde. Dat is niet in het belang van FME-lidbedrijven die juist willen bijdragen aan de energietransitie. Het gaat dan om ruim 10 Gigawatt aan zonnestroom en 3,7 Gigawatt aan windprojecten die in de pijplijn zitten, goed voor het elektriciteitsverbruik van ruim 6 miljoen huishoudens. Maar ook project 6-25 van VEMW en FME gericht op verduurzaming van grote industriële bedrijven heeft er groot belang bij dat de knelpunten in de elektriciteitsvoorziening op tijd opgelost worden.
Kansen
FME ziet ook kansen om slimme technieken in te zetten. Denk aan lokale opslag van energie, vraagstimulering of curtailment (regeltechnieken op basis van data, waarbij bijvoorbeeld aanbod- of vraagpieken worden afgevlakt). Het gaat ook om conversie van elektronen naar moleculen en andersom. Veel oplossingen zijn opgenomen in het ‘National Actieplan Energieopslag en – Conversie’ van het FME-platform Energy Storage Nederland.
Randvoorwaarden
FME, Energy Storage NL en de andere 12 partijen nemen ook verantwoordelijkheid voor gezamenlijke oplossingen, maar vragen minister Jetten voor Klimaat en Energie om mede-eigenaarschap en concrete acties zoals:
- het verkorten van realisatietermijnen voor netuitbreiding, bijvoorbeeld door het inrichten van een fast lane met gespecialiseerde (juridische) beleidsmedewerkers;
- de mogelijkheid voor overheden om – in overleg met betrokkenen – maatschappelijk afgewogen keuzes te maken bij het verdelen van de schaarste indien lokaal noodzakelijk;
- snellere aanpassing van wet- en regelgeving die het mogelijk maakt dat netbeheerders en marktpartijen samen onder andere optimaal flexibiliteit (zoals batterijen) en conversietechnieken kunnen inzetten;
onderzoek naar het effect van financiële prikkels in het technisch beroepsonderwijs; denk bijvoorbeeld aan een afstudeerbonus voor mbo’ers techniek en extra financiering voor techniekopleidingen. Er zijn ook nu al veel te weinig technische vakmensen voor netverzwaring, maar óók om zonnepanelen en warmtepompen te plaatsen.
Stimuleringsprogramma
Voor de inzet van flexibiliteit en creatieve oplossingen adviseert het Actieteam Netcapaciteit een Stimuleringsprogramma van jaarlijks € 200 miljoen gedurende deze kabinetsperiode. Hiermee kan de implementatie van bestaande en nieuwe technieken lokaal op grote knelpunten een impuls krijgen. Denk bijvoorbeeld aan de al genoemde (grootschalige) opslag of het sturen van de (lokale) vraag.
