De Topsector Hightech Systemen & Materialen omvat een aantal nauw met elkaar verweven maakindustrieën. De machine- en systeemindustrie, automotive, lucht- en ruimtevaart en materialen inclusief staal.
Nederland heeft met grote en kleinere bedrijven een sterke positie in specifieke (niche) markten van de hightech sector. Denk aan lithografie en medische apparaten. Die positie wil men verder laten groeien. Daarom investeert de overheid samen met bedrijven en de wetenschap gericht in de sector.
Materialen- en coating innovatie als hart van de verduurzaming, dat is het project waarvoor een groep coating specialisten (universiteiten, onderzoeksinstituten, flagship bedrijven en ION) momenteel werkt aan een integrale visie voor Nederland. Voor de volledige tekst verwijzen wij graag naar de bijlage. Toch willen we hier graag een paar opmerkingen maken.
Coating zijn in 5 hoofdgroepen in te delen (zie de piramide van TNO).
- Bescherming en decoratie coatings.
- Functionele coatings.
- Coatings met meerdere functies gecombineerd.
- Schakelbare coatings.
- Lerende coatings (instructieve coatings).
Beschermende en decoratieve coatings.
Hiermee bedoelen we de coatings die zorgen voor een lange levensduur door bescherming tegen degradatie en een mooi uiterlijk van producten van de maakindustrie.
Functionele coating.
Hiermee bedoelen we coatings die een enkelvoudige functie hebben. Denk hierbij aan het harden van gereedschappen, het vuilafstotend maken van ramen en (brandweer)auto’s en het omzetten van licht naar energie.
Coating met meerder functies gecombineerd.
Dit is vaak dunne film coatings, maar dat hoeft niet. Wel zijn het coatings met meerdere functies. Denk hierbij aan een coating op een raam die warmte werend is, maar ook energie opwekt en vuilafstotend is. Ook een anti fouling coating valt hieronder. Deze coating zorgt voor goede visuele eigenschappen, beschermt tegen aangroei van alg en schelpdieren en zorgt voor een hogere energie efficiency van het schip.
Schakelbare coatings.
Deze coatings kunnen onder invloed van een externe bron van verschijningsvorm veranderen. Dat kan bijvoorbeeld zijn onder invloed van een variërende elektrische stroom, een veranderende temperatuur of verandering in de elektro magnetische straling (licht). Voorbeelden zijn glazen wanden in vergadercentra die van doorzichtig naar niet doorzichtig kunnen veranderen, of elektromotoren die bij een te hoge temperatuur een andere kleur krijgen als indicatie dat ze te warm zijn geweest. Hierbij kunnen de coatings wel of geen geheugen hebben. En het voorbeeld van een schakelbare coating onder invloed van licht is een raam dat een zonweringsfunctie (reflectie) krijgt bij een te hoge hoeveelheid zonlicht.
Lerende coatings.
Hiervoor is er momenteel nog maar één voorbeeld dat regelmatig wordt toegepast. Delen in het menselijk lichaam die worden vervangen door vreemde materialen zoals heupen en knieën, worden voorzien van een coating waarop menseigen cellen van de ontvanger zich vermenigvuldigen voordat de operatie plaatsvind. Het genezingsproces is daarmee veel sneller en het afstotingsproces wordt bijna altijd voorkomen.
De reden dat ION aan tafel zit heeft te maken met het feit dat Nederland in het verleden wel in staat was innovaties te ontwikkelen, maar bij de uitrol naar het bedrijfsleven ging het mis. Daarom is werkgelegenheid niet in Nederland gebleven terwijl dat wel had gekund als de koppeling innovatie-bedrijfsleven(MKB) beter was gemaakt. Als voorbeeld geldt wat ons betreft de windmolenindustrie en de PV-(zonnepanelen)industrie.
Een belangrijke reden was wat ons betreft dat na de ontwikkeling geen begeleiding aanwezig was om van een product in een pot, een applicatietechniek te maken. Voor nieuwe technieken zijn andere machines / productiestraten nodig. Immers voor een goede coating zijn de beschikbaarheid van het coating product, de beschikbaarheid van de applicatietechniek en de omstandigheden waaronder de applicatie plaatsvind van belang. ION wil ervoor zorgen dat een innovatie zodanig wordt gepresenteerd dat een applicateur hiervoor een keuze kan maken, waarbij een implementatie een reëel beslag legt op de middelen. Hierbij willen we uiteraard zoveel als mogelijk aansluiten bij de bestaande infrastructuur / ecosysteem.
