De Europese Commissie heeft recent een safe and sustainable by design-methodiek aanbevolen voor onderzoeks- en innovatieactiviteiten. Ook aan chemiebedrijven wordt gevraagd deze methodiek toe te passen en ervaringen en uitdagingen te delen met de EC.
Safe and sustainable by design is onderdeel van de Chemicals Strategy for Sustainability (CSS) waarin de aanpak voor veilige en duurzame stoffen wordt beschreven. De CSS stimuleert innovatie om gevaarlijke stoffen in producten en processen te vervangen. Het doel is om nieuwe chemische stoffen en materialen te ontwikkelen, productieprocessen te optimaliseren of opnieuw te ontwerpen en de veiligheid en duurzaamheid te verbeteren bestaande stoffen. De komende twee jaar wordt de methodiek getest en kunnen gebruikers hun feedback geven.
De Europese chemische industrie investeert meer dan negen miljard euro per jaar in onderzoek en innovatie, onder andere om de doelstellingen op het gebied van de energietransitie te halen. Die groene transitie van de industrie richting 2050 kan versneld worden door het toepassen van safe and sustainable by design. Om dit principe in bestaande R&D-procedures te integreren, ziet de VNCI nog wel een aantal verbeterpunten:
- Er wordt veel nadruk gelegd op het veiligheidsassessment, maar richtlijnen voor even belangrijke aspecten zoals circulariteit, duurzaamheid en socio-economische afwegingen zijn nog niet volledig ontwikkeld.
- In het huidige concept zijn de begincriteria voor stoffen heel streng. Een meer genuanceerde en innovatievriendelijke benadering zou beter zijn. Bijvoorbeeld een scoresysteem om innovatieverbeteringen te benadrukken en verdere ontwikkelingsbehoeften te signaleren. Tussenstappen zouden dan ook beloond kunnen worden.
- Bedrijven zullen veel nieuwe data moeten genereren bij het volgen van deze methodiek. Aan de ene kant is het een positieve ontwikkeling omdat het zal helpen bij het ontwikkelen van veel FAIR (Findable, Accessible, Interoperable, and Reusable) data om het innovatieproces te versnellen. Aan de andere kant voegt het aanvullende rapportagevereisten toe voor bedrijven, waaronder het mkb, die extra middelen en capaciteit vereisen.
De chemische industrie doet namens Cefic mee aan twee grote EU-initiatieven op het gebied van safe and sustainable by design:
