De logistieke sector levert een belangrijke bijdrage aan, en versnelt de transitie naar de circulaire economie. Logistieke bedrijven versterken hun positie als strategisch partner door het thema circulariteit steviger op de agenda te plaatsen.
De Logistiekdag 2022 staat in het teken van de energietransitie en circulariteit. Het wordt steeds duidelijker dat we aan de vooravond staan van een noodzakelijke transformatie van een lineaire naar een circulaire economie. Dit biedt nieuwe kansen voor de logistieke sector. Kenmerkende gedachte achter de circulaire economie is immers het hernieuwd gebruiken van grondstoffen in nieuwe producten en bestaande producten een langere levensduur te geven. Dit heeft grote gevolgen voor de logistiek rondom goederenstromen.
Producenten die een rol willen spelen in de circulaire economie worden geconfronteerd met nieuwe logistieke uitdagingen. Zij hebben logistieke kennis en ondersteuning nodig. Dit zal de samenwerking tussen producenten en logistieke bedrijven intensiveren. De logistieke sector heeft een belangrijke positie en draagt daarom verantwoordelijkheid in een succesvolle route naar de circulaire economie. Helaas zie ik dit thema bij logistieke bedrijven nog niet stevig op de agenda staan.
Een andere aanpak is vereist
Illustrerend voor de urgentie van de transformatie naar een circulaire economie is de datum van de Earth Overshoot Day. Het afgelopen jaar viel deze dag op 29 mei. Op die dag hebben we mondiaal, als mensheid, collectief meer van de natuur verbruikt dan de aarde in één jaar kan vernieuwen. En ja, het zijn veelal de westerse, ontwikkelde landen die het niet goed doen. Voor Nederland lag de datum van de Country Overshoot Day zelfs al op 27 april 2021. Als we in dit tempo doorgaan, zal de wereld in 2050 consumeren alsof er drie ‘aardes’ zijn. Dat vereist een andere aanpak.
De transformatie van de huidige lineaire naar een circulaire economie is vertaald in heldere ambities. De Europese Green Deal heeft in 2020 het bestaande actieplan bijgesteld ‘Voor een schoner en concurrerender Europa’ om in 2050 een netto-uitstoot van nul aan broeikasgassen te realiseren. Die ambitie combineert economische groei zonder uitputting van grondstoffen. Nederland presenteerde in 2016 het programma ‘Nederland Circulair in 2050’, met een afgeleide doelstelling om in 2030 al 50 procent minder primaire grondstoffen te gebruiken.
Circulaire economie geeft de logistieke sector nieuwe kansen
Ambities zonder actie leiden echter tot niets. Het is in eerste instantie aan de producenten om hun productieketens aan te passen. En dat zien we ook gebeuren. Bedrijven als Auping, Mudjeans en Fairphonezijn koplopers die de eerste succesvolle stappen hebben gezet.
Logistieke bedrijven kunnen waarde toevoegen door inzicht te geven in nieuwe (retour)goederenstromen en deze te koppelen aan een efficiënte transportplanning. Daarmee bieden zij ruimte aan opdrachtgevers om zich te focussen op hun kernactiviteit: het circulaire productieproces. De logistieke sector bezit veel kennis met betrekking tot het organiseren van logistieke waardeketens die kunnen bijdragen aan effectieve ketenregie. Volgens het rapport van LogiCE ‘Logistiek in een circulaire economie’ zijn samenwerking tussen opdrachtgevers en logistieke bedrijven en digitalisering de meest bepalende succesfactoren. Intensieve samenwerking leidt tot een schaal die nodig is voor efficiënte en meer rendabele transportstromen met als gevolg minder logistieke bewegingen. Digitalisering is een belangrijk middel om materiaal- en productstromen transparant te maken.
De toekomstige circulaire economie gaat de logistieke sector overigens ook zelf transformeren. Volgens Rinus Verhey, commercieel directeur van Heembouw, zal er een circulariteitslabel komen voor logistiek vastgoed, net zoals BREEAM dat nu is voor duurzaam vastgoed. En de circulaire economie geeft de logistieke sector nieuwe verdienmodellen die specifiek gericht zijn op de transitie. Denk aan het verzamelen van gebruikte producten of gerecyclede grondstoffen en die vervolgens weer aan te bieden bij producenten die er nieuwe producten van maakt. Zeehavens van Rotterdam en Amsterdam zien als verzamelcentra van bedrijven grote kansen en nemen verantwoordelijkheid om hun rol als circulaire hub te ontwikkelen. Dat geldt ook voor binnenhavens. De binnenhaven van bedrijventerrein Willem Alexander in Roermond behoort tot de meest duurzame en circulaire locatie van Nederland. De omzet op het bedrijventerrein is voor 90 procent duurzaam en circulair gerelateerd.
Er is geen tijd, zet het onderwerp op de agenda
De maatschappij staat aan het begin van de transitie naar de circulaire economie. Dit vraagt om innovatief vermogen en creativiteit van alle betrokkenen. Logistieke bedrijven zijn traditioneel de smeerolie in het realiseren van steeds efficiëntere goederenstromen. Vanuit hun expertise hebben zij een unieke kans. Die moeten zij benutten door nu in gesprek te gaan met opdrachtgevers die de circulaire economie moeten vormgeven, inzicht te krijgen in hun visie en te ontdekken welke logistieke uitdagingen moeten worden opgelost.
De logistieke sector levert een belangrijke bijdrage aan, en versnelt de transitie naar de circulaire economie. Logistieke bedrijven versterken hun positie als strategisch partner door het thema circulariteit steviger op de agenda te plaatsen. Laat de Logistiekdag 2022 inspiratie geven om de transitie voortvarend op te pakken.
