Nederland staat aan de vooravond van een grote energietransitie. Om deze transitie te verbeteren en versnellen wil de provincie Noord-Brabant de kennis en kunde van het innovatief bedrijfsleven en kennisinstellingen inzetten, om uiteindelijk te leiden tot een gesmoltenzoutreactor van Nederlands ontwerp. Daarvoor start zij nu de innovatiecoalitie ‘nucleaire energie voor de toekomst’.
De provincie Noord-Brabant werkt er hard aan om de innovatiekracht van Brabant te versterken. Dat doet zij door maatschappelijke vraagstukken te identificeren waarbij er in Brabant een goede kennispositie, industriële basis of potentiële oplossing te vinden is die aan de oplossing van dit vraagstuk kan bijdragen. Vervolgens koppelt de provincie kennisinstellingen en innovatieve bedrijven aan elkaar in innovatiecoalities om met steun van de provincie gezamenlijk aan de slag te gaan. Zo wordt de kracht en kennis van vandaag ingezet voor innovatieve oplossingen en goede banen in de toekomst. De komende jaren start de provincie meerdere innovatiecoalities op.
Gedeputeerde Martijn van Gruijthuijsen: “Nucleaire energie gaat waarschijnlijk voor veel landen een rol spelen in hun energiemix voor de toekomst. We moeten de opwekking van duurzame energie drastisch verhogen. Daarnaast ondervinden we de laatste tijd dat het goed zou zijn als we minder afhankelijk en meer autonoom zouden zijn van fossiele brandstoffen uit instabiele staten. Dat is een kans voor Brabant om nieuwe toepassingen voor onze innovatieve maakindustrie in Brabant en de rest van Nederland te stimuleren. We hebben de benodigde kennis hier en kunnen een bijdrage leveren aan een duurzame toekomst. Met deze innovatiecoalitie ontwikkelen we onderzoeksfaciliteiten en brengen die samen met de industrie om de realisatie van een gesmoltenzoutreactor een stap verder te brengen. Tegelijkertijd bevorderen we nieuwe werkgelegenheid in Brabant.”
Gesmoltenzoutreactoren
De innovatiecoalitie richt zich op de nieuwe (4e generatie) kernreactoren, in het bijzonder op gesmoltenzoutreactoren (ook wel bekend als Molten Salt Reactors, MSR). Deze reactoren hebben een kern van gesmolten zout, waar naast uranium ook thorium in kan worden opgelost. Het ontwerp van deze reactoren is een stuk veiliger dan de huidige conventionele kernreactoren. Maar investeringen in deze sector zijn niet zonder risico’s: er zijn nog uitdagingen bij dit ontwerp. Zo moet de reactorwand sterk blijven, maar heeft deze ook te maken met extreem hoge temperaturen, straling en corrosie door het zout. Van Gruijthuijsen: “Een ondernemende overheid moet gecalculeerde risico’s durven nemen. Wij denken dat deze technologie een grote bijdrage gaat leveren aan de energietransitie, maar dan moeten we er wel in durven te investeren. We steken onze nek een beetje uit, maar dat is het waard: als deze technologie een succes blijkt zijn staan we aan het begin van een nieuwe duurzame energiesector en een nieuw succesverhaal voor de Brabantse economie.”
De provincie investeert nu €850.000,- om de ontwikkelingen te versnellen. Brabant heeft een goede startpositie, want onderzoeksinstituut DIFFER uit Eindhoven is juist gespecialiseerd in reactorwanden en materiaalonderzoek. DIFFER-onderzoeker Beata Tyburska-Pueschel gaat nu werken aan de opbouw van de benodigde apparatuur: “De steun van de provincie maakt een versnelde start mogelijk van ons onderzoek aan constructiematerialen voor gesmolten-zoutreactoren. Het laboratorium dat we gaan inrichten is de eerste faciliteit in Europa waarmee gelijktijdig de reactie getest kan worden van materialen op bestraling en corrosie door zout.”
De startup Thorizon heeft inmiddels een veelbelovend ontwerp voor een gesmolten zoutreactor, maar heeft nog veel werk te gaan voor ze over kunnen gaan tot de bouw van een proefopstelling. Daarom ondersteunt de provincie samen met onder andere de provincie Zeeland een groeifondsaanvraag op dit gebied. Daarnaast gaat de Brabantse Ontwikkel Maatschappij (BOM) contacten leggen met buitenlandse bedrijven om samen te werken rondom veelbelovende nieuwe ontwerpen voor reactoren, en mobiliseert de coalitie de Brabantse industrie rondom het ontwerp van Thorizon en zetten ze onderzoekstrajecten op rondom dit consortium.
