‘De leveringszekerheid van olie en gas moet de komende maanden topprioriteit zijn in het kabinetsbeleid om te borgen dat we ook komende winter geen problemen krijgen met de verwarming van onze huizen of het vervoer van goederen. Bovendien is beleid nodig om te zorgen dat de energieprijzen niet de pan uit rijzen. Dit vraagt nu een duidelijke crisisorganisatie omdat Nederland anders te laat is om dit te regelen.’ Dat zeggen VNO-NCW en MKB-Nederland naar aanleiding van de olieboycot die de EU-leiders hebben afgesproken en de stop op levering van gas aan Gasterra.
Leveringszekerheid gas
Gisteren maakte Gasterra bekend geen Russisch gas meer geleverd te krijgen van Gazprom. Hoewel Minister Jetten (EZK) direct benadrukte dat dit geen gevolgen lijkt te hebben voor de levering aan huishoudens en bedrijven zijn er wel indirecte effecten te verwachten. Zo zet deze stap verdere druk op de prijsvorming, terwijl de gasprijzen al tot recordhoogten gestegen zijn. Daarnaast zet het de leveringszekerheid naar de toekomst verder onder druk. Voorkomen moet worden dat door een verder dichtdraaien van de gaskraan of een koude winter, straks sectoren in onze economie afgeschakeld worden. Zij leveren immers producten die we dagelijks nodig hebben. Volgens de ondernemingsorganisaties moeten daarom nu al alternatieven worden ontwikkeld, zodat deze bij verdere escalatie van het conflict beschikbaar zijn.
Olie
Net als over gas zijn de ondernemersorganisaties ook in gesprek met hun leden over de mogelijke gevolgen van de vannacht afgekondigde olieboycot tegen Rusland. Zo leeft er de vrees in de transportsector (wegtransport, binnenvaart, reders, etc.) dat dieseltekorten kunnen ontstaan waardoor het transport als vitale sector wordt geraakt met grote gevolgen voor de bevoorrading van Nederland. Daarnaast zijn er zorgen over het speelveld in Europa nu een aantal Oost-Europese landen over land wel diesel uit Rusland kan importeren. Hiermee zou een oneerlijk speelveld kunnen ontstaan, doordat landen met havens de diesel van verder weg moeten halen (met name uit het Midden-Oosten) met als effect een veel hogere prijs.
Passende maatregelen voor leveringszekerheid
‘Een duidelijke visie op de ontstane situatie op de olie- en gasmarkt en bijpassende maatregelen om leveringszekerheid van olie en gas te waarborgen zijn nu cruciaal,’ aldus de ondernemingsorganisaties. De ondernemingsorganisaties pleiten daarbij voor een ‘Crisisorganisatie Olie & Gas’ bij het Rijk die op basis van alle scenario’s alternatieven voor Russische olie en gas ontwikkelt, de marktsituatie monitort en in nauw contact staat met alle relevante marktpartijen over de mogelijke impact van ontwikkelingen en maatregelen.
Versnellen energietransitie en alternatieven tijdens de overgang
De nieuwe maatregelen onderstrepen volgens VNO-NCW en MKB-Nederland verder dat Nederland werk moet blijven maken van alternatieven voor Russische energie en energie uit instabiele landen in het algemeen. Daarom is het zaak de energietransitie te versnellen en de plannen in het Coalitieakkoord snel uit te voeren. Omdat dit desalniettemin niet op korte termijn een oplossing biedt, is er ruimte om meer gas te halen uit de kleine velden op de Noordzee.
