Nieuwe voorschriften voor leveranciers en gebruikers van polyurethaanhoudende producten in de EU

Op 24 februari 2022 werd een punt op de tijdlijn gepasseerd inzake de etikettering van di-isocyanaten als onderdeel van de vastgestelde Verordening 2020/1149. Deze verordening was bekendgemaakt in het Publicatieblad van de EU nr. L 252 van 4 augustus 2020, blz. 24. Met deze verordening wordt een set maatregelen ingevoerd om op de werkplek de blootstelling aan di-isocyanaten via de huid en inademing door industriële en professionele gebruikers te beheersen.

Di-isocyanaten vormen een basisbestanddeel van met name PUR isolatieschuim, lijmen en kitten en ook tal van verfsystemen (polyurethaancoatings) bevatten di-isocyanaten. Isocyanaten zijn sterk irriterende stoffen voor de slijmvliezen van de ogen, maagdarmkanaal en de luchtwegen. Werkenden kunnen via inademing of opname via de huid overgevoelig worden voor isocyanaten (sensibiliseren) en als gevolg daarvan een allergisch beroepsastma ontwikkelen. Op dit moment gelden al regels voor het werken met di-isocyanaten houdende producten.

Vanaf 24 augustus 2023 gelden ook voor applicateurs nieuwe aangescherpte regels met betrekking tot het werken met di-isocyanaten. Producten die di-isocyanaten bevatten mogen alleen als vanouds gebruikt worden als het gewichtspercentage van alle di-isocyanaten in het product samen minder is dan 0,1%. Is dit niet het geval, dan mogen producten met di-isocyanaten alleen gebruikt worden als de gebruikers een training hebben gevolgd over het veilige gebruik van di-isocyanaten. Vanaf 24 augustus 2023 geldt tevens de verplichting dat op de verpakking van di-isocyanaten wordt vermeld dat een specifieke opleiding vereist is voor alle industriële en professionele gebruikers van de stof. Dit geldt ook voor producten die al in het schap liggen.

De Europese branches van fabrikanten werken samen om de informatie te ontsluiten en gebruikers korte relevante trainingen tegen een lage prijs aan te bieden. Gedetailleerde informatie en de mogelijkheid voor online trainingen (die vanaf april ook in het Nederlands beschikbaar zullen komen) is te vinden op de website safeusediisocyanates.eu.

Overigens lijkt het effect voor applicateurs (ION leden), behalve dat er een opleiding gevolgd moet worden, relatief mee te vallen. Immers de lakken worden (meestal) verwerkt (spuiten) op een plaats waar goede afzuiging aanwezig is. Meestal in de vorm van een afzuigwand of afzuigvloer. Daar wordt al gebruik gemaakt van verse lucht maskers en goede overalls en handschoenen vanwege de aanwezigheid van andere (SVHC) stoffen. Waar wel op gelet moet worden is blootstelling bij het aanmaken van verven en het (niet meer) open laten staan van verpakkingen in de mengruimtes.

Ten aanzien van de blootstellingslimieten lopen zowel in Europa, alsook in Nederland nog onderzoeken en gesprekken. Informatie hierover zal op een later tijdstip worden gedeeld. Metingen door ION laten zien dat de blootstelling aan een te hoge concentratie di-isocyanaten op de werkplek, mits gebruik gemaakt wordt van de juiste hulpmiddelen, voorkomen kan worden.