Van de drie grote industrietakken laat de technologische industrie in 2022 naar verwachting weer de grootste productiegroei zien. De onzekerheid rond corona is weliswaar groot, maar de normaal gesproken afnemende invloed van de pandemie, het geleidelijke herstel van de Europese auto-industrie en de doorgaande groei van de halfgeleidersector en machinebouw maken de vooruitzichten voor 2022 rooskleurig. De groeiende investeringen en voortgaande digitalisering en elektrificatie zorgen daarbij voor groeiperspectief. Vooral hightech-producenten (uit de elektrotechnische-, apparaten- en machine-industrie), maar ook toeleveranciers van kunststof- en metalen onderdelen, elektronische componenten en andere halffabricaten profiteren hiervan.
Metaalbewerkers varen wel bij groeiende machinevraag
De metaalproductenindustrie groeit in 2022 net als in 2021 naar verwachting sterker dan in de vijf jaren voorafgaand aan de coronacrisis, toen de gemiddelde productiegroei op nul uitkwam. Zij vaart wel bij haar positie als belangrijke toeleverancier aan de machine-industrie. Verder werkt in 2022 bij metaalbewerkers, net als bij kunststofproducenten, de verwachte groei van de bouw en automotive gunstig door. Na een zwaar 2020 en 2021 is de automotive in 2022 vermoedelijk de sterkst groeiende technologische industrietak, maar dit segment moet dan ook van ver komen.
Technologische industrie maakt inhaalslag in 2021
Na een forse krimp in de eerste fase van de coronacrisis in 2020, trekt de technologische industrie in 2021 de industriële kar. Ondanks de aanhoudende toeleveringsproblemen die met name de automotive parten speelt, profiteren tech-producenten van de sterke inhaalvraag. De coronacrisis heeft door het toegenomen thuiswerken en online winkelen de voortgaande digitalisering bovendien een extra impuls gegeven. Sinds augustus is de klad er echter enigszins in gekomen. De productiegroei is in de technologische industrie de laatste twee maanden van het derde kwartaal sterk afgevlakt door chiptekorten, personeelsschaarste en algemene achterstanden in toelevering. Aan de andere kant zorgt de grote vraag naar halfgeleiders ook voor groei bij de toeleveranciers van die industrietak.
Sterke groei machine-industrie door chiptoeleveranciers
Een belangrijke verklaring voor de relatief sterke groei van de technologische industrie is het succes van de Nederlandse machine-industrie en haar vele toeleveranciers. De groei van deze industrietak bedroeg in de eerste drie kwartalen van 2021 maar liefst 34%. Met bedrijven als ASML, ASMI en Besi in de gelederen is Nederland een relatief grote toeleverancier van machines aan de sterk groeiende halfgeleiderindustrie. De vooruitzichten voor 2022 zijn voor machinebouwers door goed gevulde orderportefeuilles gunstig. De bedrijfs- en overheidsinvesteringen zijn in 2021 sterk teruggekomen na een moeizaam 2020 en de verwachting is dat deze ook in 2022 met uitbreiding van capaciteit doorgroeien. Met name toeleveranciers aan chipfabrikanten blijven het zeer goed doen.
Tech-producenten zeer optimistisch
Ondernemers in de technologische industrietakken waren de afgelopen twee jaar niet eerder zo positief gestemd als in de tweede helft van 2021. In de automotive zijn de orderboeken in het vierde kwartaal wel duidelijk minder goed gevuld dan in het derde kwartaal, maar nog altijd zijn producenten van auto’s, trucks, trailers en bussen overwegend positief over hun orders. Hightech- en kunststofproducenten zijn het meest optimistisch. Zowel de binnen- als buitenlandse vraag is in 2021 stevig aangetrokken. De binnenlandse orders doen het duidelijk beter dan de buitenlandse. De Nederlandse economie heeft zich sneller hersteld dan andere West-Europese economieën. Komend jaar zal dit beeld naar verwachting net andersom zijn, doordat de nog te maken inhaalslag naar pre-coronaniveaus in het buitenland groter is.
Materiaalschaarste groot neerwaarts risico
De afname van de productiebelemmeringen sinds het tweede kwartaal van 2020 is sinds begin dit jaar omgeslagen. Materiaalschaarste is een wijdverbreid knelpunt dat binnen de technologische industrie gedurende 2021 sterk is toegenomen. De materiaaltekorten zijn binnen de technologische industrie begin vierde kwartaal nijpender dan in andere industrietakken. Bijna 1 op 4 tech-producenten heeft ermee te kampen tegenover 1 op 5 gemiddeld in de industrie. De toeleveringsproblemen raken niet alleen de automotive. Zo moet ook de chiptoeleveringsindustrie vanwege de grote vraag en toenemende aanbodverstoringen alle zeilen bijzetten. De bezettingsgraad ligt inmiddels in alle technologische industrietakken op of boven het langjarig gemiddelde. Chiptekorten in de automotive en hightech en materiaaltekorten in de metaalbewerking en kunststofindustrie behoren, naast de coronacrisis, tot de grootste onzekerheden voor 2022.
Transportmiddelenindustrie krijgt meer ruimte voor productieherstel in 2022…
Na een lastig jaar door leveringstekorten, wordt de transportmiddelenindustrie in 2022 naar verwachting minder gehinderd. Toch blijft het chiptekort nog wel een rem op het herstel. Na de corona-gerelateerde productieterugslag in 2020 heeft het tekort aan chips en in andere onderdelen het beeld dit jaar bepaald. Door onderbrekingen van de productie bij onder andere Nedcar kwam de sector in 2021 nauwelijks aan herstel toe. Dit is ook bij automotive toeleveranciers en hun klanten in andere Europese landen te zien, waar de productieaantallen niet of nauwelijks stegen.
…maar blijft tekorten wel voelen
Met aanhoudende vraag naar digitale consumentengoederen, de trend van elektrificatie en de beperkte wereldwijde productiecapaciteit blijven chips schaars. In de loop van 2022 kan de chiplevering verbeteren door uitbreiding van capaciteit, maar ontwikkeling van nieuwe productielocaties kost veel tijd, dus de markt blijft nog krap. Positief voor de sector is dat vraag geen beperking is. Scania en DAF hebben bijvoorbeeld goed gevulde orderportefeuilles en DAF heeft de dagproductie van trucks dit jaar ook twee keer opgeschroefd. Al met al zal de transportmiddelenindustrie volgend jaar groei laten zien, maar of dat ook met dubbele cijfers is hangt af van de mogelijkheid te kunnen produceren. Naar verwachting zal het niveau van 2019 echter nog niet worden bereikt.
