De Nevi Inkoopmanagersindex voor de Nederlandse industrie blijft hangen op een laag niveau. De score van 45,9 in augustus 2023 is marginaal beter dan de 45,3 score in juli. De index scoort al bijna een jaar onder de 50, wat betekent dat de industriële bedrijvigheid al die tijd is blijven afnemen. In lijn met de afnemende vraag hebben fabrieken de afgelopen maanden hun productie teruggebracht, voorraden afgebouwd en minder personeel aangenomen.
Deze maatregelen zorgen voor een lager kostenniveau. Dit blijkt uit de deelindicator voor de inkoopprijzen, die in augustus een zeer lage score laat zien van 38,6 in vergelijking met de augustus-score in 2022 van 73,4 of zelfs de piek van 93,5 in 2021. Vooral de grondstof- en energieprijzen voor grootverbruik zijn flink gedaald door de zwakke vraag en het einde van de disruptie en tekorten in de wereldwijde aanleverketen.
Energie blijft duur
De dalende inkoopkosten zullen echter niet direct leiden tot winstgroei in de industrie. Bij een lagere bezettingsgraad van het machinepark nemen de gemiddelde vaste kosten per eenheid product toe en de hogere loon- en interestkosten zullen het positieve effect van de lagere inkoopprijzen tenietdoen. Ook de energiekosten blijven, zeker voor de energie-intensieve industrie als de chemie, de kunststof- en papierindustrie en de oppervlaktebewerkers (verzinkerijen, coaters), een aandachtspunt. Deze kosten zijn weliswaar flink afgenomen ten opzichte van vorig jaar, maar energie is nog steeds tweemaal zo duur als voorheen. Bovendien loopt bij veel bedrijven komende winter het vaste contract af.
Ondanks lagere inkoopkosten geen hogere winst
Tot heden hebben de industriële bedrijven de kosten goed kunnen doorbelasten aan hun afnemers. De verwachting is echter dat veel fabrikanten hun prijzen stap voor stap moeten verlagen om hun productievolume op peil te houden. Dit zal een drukkend effect hebben op hun winstgevendheid. Dit sluit aan bij de uitkomst van recente conjunctuurenquête van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Bijna 85 procent van de deelnemers geeft aan dat de winstgevendheid over juli gelijk of zelfs verslechterd is in vergelijking met de voorgaande peiling in april 2023.
Veel ondernemingen, zoals in de machinebouw, hightech-verspaning en verpakkingsmiddelenindustrie, hebben nog steeds grote orderportefeuilles. Iets minder drukte op de fabrieksvloer is bij veel bedrijven zeer welkom. Dat geeft weer lucht voor proces- en productinnovatie en duurzame investeringen na twee zware jaren na de COVID-tijd die volledig in het teken stonden van productievolume draaien.
