De Nederlandse industrie kan een forse bijdrage leveren aan het snel verminderen van de benodigde aardgasvraag. Door op verschillende manieren zuiniger met energie om te gaan, kan structureel zo’n 1,5 miljard m3 aardgas bespaard worden. Dat is 16% van het totale aardgasverbruik van de industrie, evenveel als het verbruik van ongeveer 1,2 miljoen huishoudens. Dit blijkt uit onderzoek door Berenschot naar de energiebesparingsmogelijkheden in de industrie, in opdracht van Natuur & Milieu. ‘Hier ligt een kans voor de korte termijn, zónder grote procesaanpassingen, die topprioriteit moet krijgen’ zegt de milieuorganisatie.
De industrie is de sector met het hoogste gasverbruik in Nederland, met zo’n 30% van het totaal. De chemische industrie, en in het bijzonder de kunstmestproducenten, zijn daarbinnen grootverbruikers, blijkt uit de analyse van Berenschot. Er zijn diverse mogelijkheden om snel het aardgasverbruik van de industrie te verminderen, zonder dat ingrijpende aanpassingen in het productieproces nodig zijn. Bedrijven laten die kans nu vaak nog liggen en verzaken voor een belangrijk deel hun wettelijke energiebesparingsplicht. Een aantal van deze relatief eenvoudige ingrepen zijn hergebruik van warmte en isolatiemaatregelen.
Directeur programma’s van Natuur & Milieu Rob van Tilburg: ‘Door middel van een aantal ingrepen is het aardgasverbruik dus in elk geval 16% omlaag te brengen. Hiervoor hoeft niet eens het productieproces te worden stilgelegd. Het is echt laaghangend fruit. Bovendien is het in het kader van de uitgebreide energiebesparingswetgeving vanaf volgend jaar voor alle bedrijven verplicht.’
Het onderzoek verschijnt daags voor de publicatie van de jaarlijkse Klimaat en Energieverkenning van het PBL. Naar verwachting blijkt ook dit jaar dat het kabinet achterloopt met behalen van de klimaatdoelen.
Het minste dat de industrie kan doen
Alleen al het hergebruik van warmte binnen de industrie kan evenveel aardgas besparen als het totale aardgasverbruik van alle huishoudens in de gemeente Utrecht. Van Tilburg: ’Energiebesparing moet nu eindelijk topprioriteit krijgen. Met de hoge gasprijzen is het nu heel snel rendabel al het technisch potentieel aan besparing te verzilveren. Dit leidt tot een structurelere verduurzaming dan het tijdelijk stilleggen van productieprocessen, zoals nu gebeurt vanwege de gascrisis. De relatief eenvoudige ingrepen snel doorvoeren is het minste wat de industrie nu kan doen. Zo worden we minder afhankelijk van aardgas én stoten we minder CO2 uit.’
Verbeter handhaving
Met een combinatie van maatregelen op korte termijn is een CO2-besparing van 2,6 Mton mogelijk, vanuit een besparing van zo’n 1,5 miljard m3 aardgas, berekende Berenschot. Per 1 januari wordt de bestaande energiebesparingsplicht die al voor kleine bedrijven bestaat uitgebreid, waardoor vanaf dan ook grote bedrijven aan die plicht moeten voldoen. Van Tilburg: ‘Dat is een goede eerste stap, want door die uitzondering is er veel energie verloren gegaan. Maar is meer voor nodig, omdat handhaving complex blijft. Wij pleiten daarom voor een striktere energiebesparingsplicht met strengere normen. Verleg daarbij de bewijslast naar de bedrijven zelf. Dat betekent dat alle maatregelen genomen moet worden en een bedrijf zelf met argumenten moet komen wanneer het dit niet doet. Daarnaast helpt het als bedrijven kennis en best practices delen. De overheid kan dit faciliteren.’
